Nish

Niš je raskrsnica balkanskih i evropski puteva, koji povezuju Evropu sa Bliskim Istokom, jedan od nastarijih gradova na Balkanu, koji važi od davnina za kapiju Istoka i Zapada. Šire područje Niša bilo je naseljeno još u neolitu, u rano bronzano doba. U Arheološkom muzeju Niša čuvaju se praistorijski nalazi sa lokaliteta Bubanj i Humska čuka iz perioda 4000 godina pre nove ere.

Posle Dardanaca i Kelta, koji su gradu dali ime NAISSUS (Vilin grad), Niš je u antičkom periodu bio snažan, neosvojiv kastrum. Ptolomej ga pod tim imenom prvi put pominje 140 godine kao jednog od četri najveća grada Dardanije. Pod zidinama rimskog NAISSUSA, car Klaudije II potukao je Gote 269 god.

U kasnijim izvorima pominje se kao stecište rimskih careva. U njemu je 274 godine rođen Konstantin Veliki, rimski imperator (306-337), naslednik Dioklecijana. U Konstantinovo doba (IV vek) Niš je značajan ekonomski, vojni i administrativni centar. Konstantin u okolini Niša gradi svoju raskošnu letnju rezidenciju, MEDIJANU.

Otkriveni ostaci njenih palata, termi, skulptura i mozaika privlače i danas pažnju naučnika, posetioca i turista.

Otkrivene ranohrišćanske grobnice sa živopisom i bazilika sa moratorijumom u Jagodin mali, koje se vezuju za period II- VI veka, kao i Konstantinovo priznavanje hrišćanstva, svedoče o najranijoh hrišćanskoj tradiciji Niša. Niš je 441 godine porušen od strane Huna, a obnavlja ga u VI veku car Justinijan. To je period kada ovo područnje počinju da naseljavaju Južni Sloveni.